برای بهتر شنیده شدن صدا و بالا رفتن کیفیت آن، ابزارهای مختلفی وجود دارند که یکی از این ابزارها اکولایزر نام دارد. ممکن است در برنامه‌های موبایلی یا در ضبط خودرو خود با تنظیم اکولایزر آشنا شده باشید؛ اما باید بدانید این ابزار در نوع حرفه‌ای نیز وجود دارد و کسانی که در حوزه صدا فعالیت حرفه‌ای دارند، با این تجهیز سر و کار خواهند داشت. بنابراین اگر دوست دارید بدانید اکولایزر چیست و چگونه کار می‌کند، حتما در ادامه همراه ما باشید که با این ابزار تقویت و تنظیم صدا بیشتر و بهتر آشنا شوید.
دقیقاً اکولایزر چیست؟ اکولایزر ابزاری است که به شما این امکان را می‌دهد دامنه فرکانسی خاصی را نسبت به سایر دامنه‌های فرکانسی تقویت کرده و آن را مطابق آنچه که می‌خواهید، تنظیم کنید. به طور کلی هر تغییری در فرکانس صدا که در جهت مثبت یا منفی صورت می‌گیرد را اکولایزر می‌نامند. به دلیل اهمیت فرکانس در این بحث، ابتدا می‌خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که فرکانس در اکولایزر چیست و چه نقشی را ایفا می‌کند؟
هر صدایی، پارامترها و متغیرهای خاص خود را دارد؛ فرکانس یکی از مهم‌ترین این پارامترها است که می‌توان با تغییر آن در جهات مختلف، صدا را کاملا تغییر داد. به صورت کلی هر چه میزان فرکانس در صدا بیشتر باشد، صدا زیرتر خواهد بود و هر چه میزان این فرکانس کمتر باشد، صدا هم بم می‌شود. انسان‌ها بازه خاصی از فرکانس را می‌شنوند و نکته مهم دیگری که وجود دارد آن است که بازه خاصی از این بازه شنیداری، باعث لذت در شنیدن می‌شود و همین عامل اهمیت تنظیم و کنترل فرکانس را برای داشتن صدایی بهتر و گوش‌نواز‌تر روشن می‌کند.
در بخش میکس و مستر آهنگ‌ها نیز بخش تنظیم فرکانس اهمیت بسیار بالایی دارد و در صورت عدم توجه و دقت کافی به آن، قطعا روی شنونده تاثیر منفی خواهد داشت. بنابراین اکولایزر در میکس و مستر صدا هم جایگاه ویژه‌ای دارد. در ادامه در خصوص کاربردها و انواع اکولایزر بیشتر صحبت خواهد شد.
کاربردهای اکولایزر چیست؟
بعد از شناخت اولیه اکولایزر و اطلاع از چگونگی فرآیندی که روی صدا تاثیر می‌گذارد، اکنون به بررسی کاربردهای آن خواهیم پرداخت. اگر می‌خواهید بدانید کاربرد اکولایزر چیست باید بگوییم هر جایی که نیاز به تقویت و تنظیم صدا وجود داشته باشد، می‌توان از اکولایزر هم استفاده کرد.
در واقع اکولایزر این امکان را فراهم می‌کند که صدا را مطابق با چیزی که در نظر داریم تنظیم کنیم؛ اگر صدایی بم را برای محتوای صوتی یا آهنگ در نظر داریم باید فرکانس صدا را در جهتی مناسب تغییر دهیم و اگر تمرکز بیشتری روی صدای فرد وجود دارد باید فرکانس‌های میانی مورد توجه قرار گرفته و تنظیم شوند.
بنابراین برای آهنگ‌ها، محتواهای صوتی و حتی اجراهای زنده می‌توان از این ابزار استفاده کرد. اکولایزرها هم به صورت نرم افزارهای حرفه‌ای موجود هستند و هم برای کاربردهای حرفه‌ای‌تر، امکان خرید دستگاه اکولایزر وجود دارد و با استفاده از این دستگاه‌ها نیز به صورت حرفه‌ای و موثرتری صدا تقویت خواهد شد.
انواع اکولایزر و تاثیر روی فرکانس
قبل از این که بدانید انواع اکولایزر چیست، بهتر است با محدوده فرکانس‌های اکولایزر آشنا شوید. Sub bass کمترین محدوده فرکانسی است که بین ۱۶ تا ۶۰ هرتز قرار دارد و بیشتر با بدن قابل احساس است. bass محدوده بین ۶۰ تا ۲۵۰ هرتز را پوشش می‌دهد و نت‌های ریتم از آن تشکیل شده‌اند. Low mid محدوده‌ای بین ۲۵۰ تا ۲۰۰۰ هرتز بوده که اگر زیاد استفاده شود، صدایی تلفنی به وجود خواهد آمد. همچنین فرکانس در بازه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ نیز می‌تواند باعث ایجاد صدایی مانند بوق شود.
Hi mid در بازه ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ هرتز قرار دارد و با افزایش زیاد آن، تشخیص وکال سخت خواهد شد. البته در بازه‌های خاصی از فرکانس کاهش آن می‌تواند به وضوح صدای وکال کمک کند. همچنین hi & treble نیز در بازه بین ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ قرار هرتز قرار دارد و می‌تواند شفاف بودن و وضوح صدا، به خصوص صدای سازها را افزایش دهد. در صورت افزایش بیش از حد، صدای سین با حساسیت بیشتری شنیده می‌شود.
اما این فرکانس‌ها را می‌توان با دو نوع اکولایزر تغییر دارد؛ اکولایزها در دو نوع کلی پارامتریک و گرافیک وجود دارند و به این شکل دسته‌بندی می‌شوند. نوع گرافیکی فیلترهای زیاد به همراه بازه‌های فرکانسی معینی دارند و امکان تغییر حجم صدا به صورت کامل وجود دارد. گفتنی است در این نوع اکولایزر کنترل روی تنظیم کردن فرکانس‌های مشخص کمتر خواهد بود.
اما در نوع دوم یعنی اکولایزر پارامتریک، فیلترها در مقادیر کمتری وجود دارند؛ اما بر خلاف نوع گرافیکی امکان کنترل و تنظیم فرکانس‌های صدا در حد زیادی وجود دارد. همچنین شما می‌توانید برای سفارش انواع اکولایزرها، از فروشگاه تخصصی صوتیران، مرکز فروش انواع تجهیزات صوتی اقدام کرده و برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر نیز با کارشناسان مربوطه در ارتباط باشید.